Kişisel emeklilik (superannuation) “süper” olarak bilinir ve emeklilik dönemi için çalışırken biriktirilen paradır.
Bütün Avustralyalılar yaş emekli ödeneği alır ancak bu para yeterli olmaz. Bu nedenle, superannuation aracılığıyla emeklilik dönemi için para biriktirmek önemlidir.
Öğretmenler ve sosyal görevlilerin emeklilik primlerinin toplandığı fon olan NGS Super Genel Müdürü Vekili Laura Wright, “İnsanlar emekli olunca superannuation hesaplarında parası olur. Bu parayı kendi özel emekli hesabı gibi toplu veya haftalık olarak çekebilirler. Çoğunluk ayrıca hükümet emekli ödeneği de (pension) alır. Bazıları pension’ın tamamını, bazıları da bir bölümünü alır” diyor.
Şu anda işvereniniz ücretinizin yüzde 9.5’i kadar miktarı sizin süper fon hesabınıza yatırmalıdır. Bu oran 2025 yılında yüzde 12’ye yükselecektir.
Aylık ücretiniz 450 dolardan az olmadığı koşullarda işverenin kazancınız üzerinden süper hesabınıza para yatırması zorunludur.
Eğer yapabiliyorsanız, işvereninizin katklısı üzerine ek olarak sizin de süper hesabınıza katkı yapmanız tavsiye edilir. Çalışma hayatının başlarında yapılacak küçük ekstra katkılar, emekli olduuğunuzda elinize geçecek para konusunda büyük fark yaratabilir.
Wright, “Çalışma hayatınızın başında, 20’li yaşlarınızdayken, her hafta, sözgelimi bir bardak kahve daha az içip 3 dolar 50 cent’i emekli olana kadar süper hesabıma koyacağım diye kararlaştırsanız, emekli olduğunuzda hesabınızdaki ek birikim 25 bin doları bulur“ diyor.
Emlak satın alma, bankada tasarruf hesabı açma, hisse senedi satın alma gibi, emeklilik dönemi için para biriktirmenin başka yolları da olmakla birlikte, hükümet insanları emeklilik birikimlerini süperde toplamasını teşvik etmek için bazı vergi indirim ve kolaylıkları sağlar.
Süper fonlarının hükümet kontrolünde olduğu başka bir çok ülkenin aksine, Avustralya’da emeklililik için yapılan maaş kesintileri, özel sigorta ve superannuation fonlarında toplanır. Bu şirketlerin sayısı 200’e yakındır.
Süper fonunda hesap açtırmak için vatandaş olmak gerekmez. Avusytralya’da çalışıyor olmak ve ayda 450 dolardan fazla kazanıyor olmak yeterlidir ve işvereniniz sizin adınıza hesabınıza para yatırmakla yükümlüdür.
Çalışanlar genellikle kendi fonlarını seçer. İşvereniniz size fon önerisinde bulunabilir veya siz kendiniz araştırarak emekli hesabınızı açacağınız bir fon seçebilir, bunu işverene bildirebilirsiniz.
Bir emekli fonu hesabı açtıktan sonra, ne kadar birikiminiz olduğu, fonun paranızı nerelere yatırdığını, paranızın ne kadar kazandığını kontrol edebilirsiniz.
Süper fonuna yaptığınız katkılar, diğer üyelerin katkılarıyla bir havuzda toplanır ve fonun uzmanları bu birikimi çeşitli yatırımlarda değerlendirir.
En iyisi, yıllık ücretlerden kaçınmak için mümkünse tek bir süper hesabına sahip olmaktır.
Eğer farklı fonlarda, farklı süper hesabınız varsa ve bunu bir hesapta toplamak isterseniz, fonunuzun internet sayfasından veya fonu arayarak bunu isteyebilirsiniz. İşlem genellikle basittir.
Eğer süperinizin nerede olduğunu bilmiyorsanız, Avustralya Vergi Dairesi ve myGov hesabınızdan bulabilirsiniz.
Eğer 30 Haziran 1964’den sonra doğduysanız, süper birikiminizi 60 ve 64 yaşında emekli olunca çekebilirsiniz. Emekli olsun olmasın, herkes 65 yaşına gelince emekli birikimini çekebilir.
Birikiminizi toplu olarak, haftalık veya 15 günlük ödenekler halinde çekebilirsiniz.
Bazı hastalık, mali sıkıntı gibi özel durumlarda, süper birikiminizi daha erken çekebilirsiniz ama bu durumlar oldukça ender görülen durumlardır.
Source: SBS